www.iyotkokusu.com



Eğitimde fırsat eşitliğine inanan bir lider

Atatürk niçin geometri kitabı yazdı?

Ataturk neden matematikle ilgiliydi?

“Bilim deyince, onda hakikat diye öne sürdüğü önermelerin pekin (kesin) olmasını ister; pekinlik ise en mükemmel şekliyle matematikte bulunur. O halde bilim o disiplindir ki; önermeleri matematikle ifade edilir. O zaman matematiği kullanmayan disiplinler bilimin dışında kalacaklardır.”   Mustafa Kemal Atatürk

ATATÜRK VE MATEMATİK

Atatürk 13 Kasım 1937 tarihinde Sivas'a gitmiş ve 1919 yılında bir lisede geometri dersine girmiştir. Atatürk “bu anlaşılmaz terimlerle bilgi verilemez. Dersler Türkçe terimlerle anlatılmalıdır.” Diyerek dersi Türkçe terimlerle anlatmıştır.

Atatürk 1937 yılında yayınlanan geometri kitabında ise kullandığı yeni terimleri ayrıntılarıyla açıklamış ve örnekler vermiştir. Bu kitap geometri öğretenlere ve öğrenenlere kılavuz olarak kültür bakanlığınca yayınlanmıştır.

Türkçeleştirilen terimlerden bazı örnekler:

Yeni Hali: Limit Ondalık Parabol Piramit Prizma Sadeleştirme Pay Payda Teğet Üçgen. 

Eski hali: Gaye Aşar'i Kat‘ ı Mükafti Ehram Menşur İhtisar Suret Mahrec Hatt- ı Mümas Müselles.

Yeni Hali: Açı Taban Beşgen Türev Kenar Köşe Kare Koni Çap Alan. 

Eski hali: Zaviye Kaaide Muhammes Müştak Dılı Re’s Murabba Mahrut Kutur Mesaha-i Sathiyye.

Yeni Hali: Bölen Bölme Bölüm Bölünebilme Çarpma Çarpan Çarpanlara Ayırma Çember Çıkarma Dikey. 

Eski hali: Maksumunaleyh Taksim Haric-i Kısmet Kabiliyet-i Taksim Zarb Mazrup Mazrubata Tefrik Muhit-i Daire Tarh Amudi.

Cümle örnekleri

Yeni Hali: Üçgenin alanı, taban uzunluğu ile yükseklik uzunluğunun çarpımının yarısına eşittir. 

Eski hali: Müsellesin sathı yatalay, dikeley zarbının müsavatına müsavidir.